In onze praktijk werkt een kinesitherapist die doctoreert in oedeembehandelingen. Bij ons kan je dus terecht voor de beste hulp denkbaar, en ons advies delen we ook graag. In onderstaand artikel gaan we wat dieper in op de oedeem behandeling voor benen.

Wat is oedeem in de benen?

Heel eenvoudig gezegd kan je stellen dat oedeem een (lokale) ophoping van vocht is. Om te begrijpen hoe dit komt, is het van uiterst belang om te beginnen met het kaderen van het systeem dat instaat voor de vochtbalans in ons lichaam: het lymfestelsel.

Het lymfestelsel is opgebouwd uit lymfevaten en lymfeklieren, ook wel lymfeknopen genoemd. Door het lymfestelsel stroomt lymfevocht, een heldere vloeistof die onder andere immuuncellen, afvalstoffen en een hoge concentratie eiwitten bevat. De lymfeklieren zijn als het ware de zuiveringsstations van het lymfestelsel. Ze halen afvalstoffen uit het lymfevocht en maken bac­teriën en virussen onschadelijk. Ze hebben dus een belangrijke functie bij de afweer tegen infecties. Door een goede wisselwerking tussen het lymfestelsel, de bloedvaten, de spierpomp en andere vochtregulerende systemen is er een stabiele vochtbalans in ons lichaam.

Er zijn verschillende manieren waardoor de werking van dit systeem verstoord kan geraken, met oedeem (oftewel ‘zwelling’)  in alle mogelijke vormen tot gevolg.

Wat is een oedeem benen behandeling?

Oedeem komt heel vaak in de armen voor, na borstkanker bijvoorbeeld. Maar ook in de benen, bijvoorbeeld bij mannen na prostaatkanker chirurgie, of door veneuze pathologie (spataders,..) is dit een veel voorkomend probleem. Zoals hierboven reeds beschreven zijn er verschillende onderdelen van behandeling die kunnen helpen om oedeem te behandelen. Dit geldt dus ook voor oedeem in de benen. Hieronder een overzicht van hoe de behandeling zal worden opgebouwd.

Stap 1. Intake & basismetingen

We beginnen met een uitgebreid vraaggesprek waarin we uw persoonlijke situatie in kaart kunnen brengen. Het is van uiterst belang om in de beginfase het volume van uw oedeem te objectiveren met verschillende evaluatie-tools, bijvoorbeeld aan de hand van omtrekmetingen (perimetrie). Omdat het doel van de therapie is om het volume van uw zwelling te verminderen, kunnen we via deze tools de effectiviteit van de behandeling herevalueren en optimaliseren gedurende het hele traject.

Stap 2. Oedeemtherapie

Deze fase is van toepassing in specifieke gevallen, namelijk wanneer er sprake is van een “pitting” oedeem. Wat dit juist is en of hiervan sprake is in uw specifieke situatie, zal uw oedeemtherapeut uitvoerig toelichten tijdens het intake gesprek.
De intensieve fase duurt ongeveer 3 weken (waarbij er minstens 3x per week behandeld wordt) en heeft tot doel het oedeem zoveel mogelijk te verminderen. In deze fase worden de volgende behandelmodaliteiten toegepast:

• voorlichting/adviezen (bijvoorbeeld inzake zelfmanagement, kleding, voeding en leefgewoontes)
• huidverzorging
• eventueel manuele lymfedrainage
• windeling (bandageren, zwachtelen)
• oefentherapie, houdings- en bewegingsadviezen

Stap 3. Onderhoudsfase

De onderhoudsfase start onmiddellijk na de intensieve fase. Deze heeft tot doel de bekomen oedeemreductie zoveel mogelijk te controleren en een nieuwe toename te voorkomen. Afhankelijk van de eigenschappen van het oedeem, kan er ook meteen met deze fase gestart worden (zonder een voorafgaande intensieve fase). In deze fase worden de volgende behandelmodaliteiten toegepast:

• voorlichting/adviezen (bijvoorbeeld inzake zelfmanagement, kleding, voeding en leefgewoontes)
• huidverzorging
• het dragen van een therapeutische compressiekous
• oefentherapie
• eventueel: manuele lymfedrainage, pneumatische compressie, lymfetaping

Tijdens de onderhoudsfase kan de frequentie van de behandelsessies sterk variëren afhankelijk van de noodzaak, gaande van 1x per week tot bijvoorbeeld 1x per maand of een halfjaarlijkse controle. Dit wordt in onderling overleg met de oedeemtherapeut besproken. Er wordt gestreefd naar een optimaal zelfmanagement, zodanig dat de patiënt zelf in staat is om het oedeem onder controle te houden en te evalueren.

Stap 4. Opvolging & evaluatie

Als het oedeem goed onder controle is, kan de verdere behandeling afgebouwd worden gaande van een wekelijkse behandeling tot halfjaarlijkse opvolging en controle. Dit hangt ook af van hoe comfortabel de patiënt zich voelt bij zijn/haar huidige situatie. Een accurate opvolging is noodzakelijk om de deze (in veel gevallen chronische) pathologie onder controle te houden.

Bij FysioLab beschikken we over alle mogelijkheden voor het behandelen van elk soort oedeem. Windelmateriaal, tape-materiaal en een grote oefenzaal zijn voorhanden. Daarnaast werken we ook samen met bandagisten in de buurt en geven we graag advies omtrent het meest geschikte compressiemateriaal, steunkousen en hulpmiddelen.

Helpt oedeemtherapie tegen gezwollen benen?

Zoals je leest is het doel van de behandeling altijd om het volume van de zwelling (maar ook gevoel van zwaarte en gespannen gevoel) te verminderen. Een goede opvolging en therapietrouw door de patiënt zelf is van enorm belang om het effect van de behandeling te onderhouden. Vermits lymfoedeem in vele gevallen (afhankelijk van de onderliggende reden)  een chronische problematiek is, is een levenslange opvolging meer de regel dan de uitzondering.

Helpt oedeemtherapie tegen zware benen?

Ja, dat is zeker het geval! Bij een goede afvoer van vocht in de benen, zal het gewicht van de benen letterlijk verminderen. Daar komt nog eens bij dat, mede door de bijhorende oefentherapie, uw benen in betere conditie zullen zijn en dus sterker en lichter zullen aanvoelen.

Zijn er oefeningen die je zelf kan doen?

De oefentherapie die door de oedeemtherapeut wordt aangeraden is afhankelijk van heel wat factoren, zoals de functionaliteit en conditie van de patiënt,  leeftijd van de patiënt, … enzovoort.

In het algemeen proberen we een pomp effect te krijgen in de spieren.

Enkele voorbeelden van oefeningen voor oedeem van de benen zijn:

• Stappen ter plaatse met de knieën hoog
• Op en af een trapje stappen
• Tenenstand op en af
• Squats
• Lunges
• Cardio-training: crosstrainer, wandelen, fietsen, …

Het aanbod aan oefeningen is enorm maar het is van uiterst belang om de juiste keuze in het volume en de intensiteit van de belasting te maken. We willen vermijden om je lichaam te overbelasten en zo een negatief effect van de oefentherapie te krijgen.

Waar kan je terecht voor een behandeling?

Bij Fysiolab hebben wij de nodige kennis in huis om oedeem optimaal te behandelen.